Khadija Mbesa
Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) limependekeza utumizi mpana wa chanjo ya malaria kwa watoto barani Afrika.
Mkurugenzi Mkuu wa WHO Tedros Adhanom alisema Jana mnamo tarehe 6 Oktoba 2021, kwamba RTS, S, au Mosquirix, chanjo iliyotengenezwa na mtengenezaji wa dawa wa Uingereza GlaxoSmithKline (GSK.L), inaweza kuchukua jukumu kubwa katika mapambano ya kutokomeza vifo vya malaria.
“Kutumia chanjo hii pamoja na zana zilizopo za kuzuia malaria inaweza kuokoa makumi ya maelfu ya maisha ya watoto kila mwaka,” alisema.
Mapendekezo hayo yanategemea matokeo kutoka kwa programu inayoendelea ya majaribio nchini Ghana, Kenya na Malawi ambayo imefikia zaidi ya watoto 800,000 tangia mwaka 2019.
Maendeleo ya hivi karibuni yanaashiria kwamba, hatua nyingine katika vita vya ulimwengu dhidi ya malaria, ambayo inaua mamia ya maelfu ya watu ulimwenguni kila mwaka.
Mkurugenzi wa mkoa wa WHO barani Afrika, Matshidiso Moeti, alisema pendekezo hilo “linatoa mwanga wa matumaini kwa bara ambalo lina mzigo mkubwa wa ugonjwa huo.”
Kulingana na data ya WHO, kulikuwa na visa milioni 229 vya malaria mnamo 2019 ikilinganishwa na kesi milioni 228 mnamo 2018.
Idadi inayokadiriwa ya vifo vya malaria ilisimama kwa 409,000 mnamo 2019, ikilinganishwa na vifo 411,000 mnamo 2018.
Afrika ni eneo lililoathiriwa zaidi na ugonjwa huo, likihesabu asilimia 94 ya visa vyote vya malaria na vifo.
Mnamo 2019, nchi sita zilihesabu takriban nusu ya vifo vyote vya malaria ulimwenguni: Nigeria (23%), Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (11%), Tanzania (5%), Burkina Faso (4%), Msumbiji (4%) na Niger (4% kila mmoja).
WHO inabainisha kuwa, watoto walio chini ya miaka 5 ndio kundi lililo hatarini zaidi lililoathiriwa na malaria. Katika mwaka wa 2019, walihesabu asilimia 67 (274,000) ya vifo vyote vya malaria ulimwenguni.
Tedros alisema chanjo “yenye gharama nafuu” imepatikana kupunguza malaria kali inayotishia maisha.
“Malaria imekuwa nasi kwa milenia, na ndoto ya chanjo ya malaria imekuwa ndoto ya muda mrefu lakini isiyoweza kufikiwa,” mkuu wa WHO alisema. “Leo, chanjo ya RTS, S ya malaria – zaidi ya miaka 30 ikitengenezwa – inabadilisha historia ya afya ya umma.”
Siku ya Jumatano, karibu miaka sita baadaye na miaka miwili baada ya marubani kuanza, paneli za WHO zilipendekeza chanjo hiyo kutolewa kwa watoto kote mataifa ya Afrika ambapo malaria imeenea, pamoja na njia zingine zilizoidhinishwa za kuzuia malaria kama vile vitanda na kunyunyizia dawa.