By Khadija Mbesa
ripoti hii inaelezea ukiukaji wa haki zozote zile za watoto nchini afghanistan baada ya taliban kutawala afghanistan.
Maelfu ya wavulana na wasichana wameuawa au kujeruhiwa katika kipindi cha miaka miwili iliyopita nchini Afghanistan, kulingana na ripoti ya hivi karibuni ya UN juu ya Watoto na Migogoro ya Silaha, ambayo ilitolewa Jumatatu, siku moja baada ya Jumuiya ya Taliban kuimarisha udhibiti wa nchi hiyo.
Mwito wa kukomesha Unyanyasaji
Virginia Gamba, Mwakilishi Maalum wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa kwa Watoto na Migogoro ya Silaha, alisema kwamba Afghanistan inaendelea kuwa moja ya maeneo hatari kuwa mtoto.
“Nimesikitishwa na vurugu zinazoendelea kuvumiliwa na watoto nchini Afghanistan, pamoja na wale ambao wamepatikana katikati ya vita,” alisema.
“Wakati hali kubwa tayari ikiendelea kubadilika haraka na kuhusu ripoti za ukiukaji wa haki za binadamu zinaendelea kutokea, natoa wito kwa dhuluma zote zikomeshwe, na nawasihi Taliban na vyama vingine vyote kutii majukumu yao chini ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu na haki za binadamu za kimataifa, na vile vile ahadi za kitaifa na kulinda maisha na haki za watu wote, pamoja na zile za wanawake na wasichana. ”
Utafiti ulifunua kuwa ,mmoja kati ya watatu wliojeruhiwa alikuwa mtoto.
‘Giza’ siku zijazo
Vikundi vyenye silaha, haswa Taliban, walihusika na visa vingi, au asilimia 46, na vikosi vya Serikali na wanaounga mkono Serikali vilihesabu asilimia 35, ikifuatiwa na mabomu ya ardhini na mabaki ya kulipuka ya vita.
“Ni jambo la dharura kwamba pande zote kuchukua hatua zinazohitajika kupunguza madhara kwa watoto na kutanguliza ulinzi wao katika kuendesha uhasama na pia kulinda shule na hospitali,” alisema Bi Gamba.
“Madhara kama haya yataathiri vizazi vijavyo, wakati watoto wa Afghanistan tayari wamenyakuliwa utoto wao. Huku takwimu zikionyesha kwamba Taliban imetambuliwa katika ripoti hiyo kama muhusika mkuu wa unyanyasaji dhidi ya watoto. Mustakabali wa watoto, haswa wasichana nchini Afghanistan ni giza totoro. ”
kushambuliwa kwa Elimu
UN pia ilithibitisha ukiukaji wa zaidi ya 6,470 dhidi ya watoto katika kipindi cha kuripoti, na karibu nusu ilisababishwa na Taliban. Mashambulio mengine 297 kwenye shule na hospitali pia yalithibitishwa.
Licha ya kupungua kwa shambulio shuleni, waandishi wa ripoti hiyo walibaini kuwa mashambulio dhidi ya hospitali na wafanyikazi waliolindwa yaliongezeka, ikizingatiwa hali dhaifu ya mfumo wa huduma ya afya ya Afghanistan na changamoto za janga la COVID-19 .
Wakati huo huo, mashambulio ya makusudi ya Taliban katika shule za wasichana bado ni “mwenendo wa kutisha”. Bi Gamba alitoa wito kwa kikundi hicho, na watu wengine wote kwenye mzozo, kuheshimu haki za binadamu, pamoja na haki ya kupata elimu kwa wasichana.
Kulazimishwa kupigana
Pande zinazopigana, haswa Taliban, pia ziliajiri wavulana 260 katika uhasama, haswa katika majukumu ya kupigana. Bi Gamba alielezea kuwa janga hilo lilizidisha hatari ya wavulana: hali ambayo alisema itazidi kuongezeka kutokana na viwango vya sasa vya vurugu.
“Leo, natoa wito kwa pande zote, haswa Taliban, kuzuia uajiri na utumiaji, utekaji nyara, na mauaji na vilema vya watoto na kusitisha ukiukaji wote na kuchukua hatua madhubuti za kulinda watoto, shule, na hospitali, na kupunguza majeruhi ya watoto, ”alisema.
Mwakilishi Maalum wa UN alihimiza tena Afghanistan isimamie uhalifu wa mazoezi ya vijana bazizi , aina ya unyanyasaji wa kijinsia dhidi ya wavulana, hii ni kulingana na marekebisho ya nambari ya adhabu mnamo 2018.
Alisisitiza kuwa, ulinzi wa kweli kwa watoto wa Afghanistan utakuja tu kupitia suluhisho la amani la mzozo.
”Natoa wito kwa pande zote, haswa Taliban leo, kuhakikisha kuwa masuala ya ulinzi wa watoto yanapewa kipaumbele na wahusika wote wanaohusika katika mazungumzo ya amani ili kuzuia ukiukaji mkubwa wa watoto dhidi ya kutokea tena na kuchangia katika kukuza uwezekano wa amani,” alisema Bi. Gamba.