Hali ya Watoto Nchini Kenya 2021

By Khadija Mbesa

Umeafikia mwaka wa tatu wa kuishi na virusi vya corona, na si hayo tu bali kumekuwa na migogoro ya hali ya hewa tangia miaka kadhaa iliyopita, je watoto wako kwenye hali gani wakati ulimwengu unapigana na janga la corona, vita na ukame?

Kama Kawaida, endapo kutakuwa na janga lolote, basi watoto ndio huathirika zaidi, na hata wakati janga hilo litaisha, basi bado Uthabiti utakuwa mgumu sana kupatikana kwa watoto.

Matokeo ya nyongeza ya misimu miwili duni ya mvua isiyo ya mfululizo, pamoja na janga la COVID-19, ukosefu wa usalama, wadudu na magonjwa, yamesababisha mahitaji ya kibinadamu kuongezeka haraka katika eneo la Arid na Semi-Arid (ASAL) la Kenya, hii ikisababisha kutangazwa kwa janga la kitaifa na Rais wa Kenya mnamo tarehe 8 Septemba 2021. Mvua fupi zote za 2020 (Oktoba hadi Desemba) na mvua ndefu za 2021 (Machi hadi Mei) zilikuwa duni katika kaunti za ASAL na maeneo mengineyo. Misimu miwili ya mvua ilikuwa na mvua ya mwanzo ya kuchelewa katika kaunti nyingi, na vile vile usambazaji duni wa mvua kwa wakati na nafasi. Kwa kuongezea, utabiri unaonyesha kuwa, msimu ujao wa mvua mfupi (Oktoba hadi Desemba 2021) unaweza kuwa chini ya wastani, ukichanganywa na Dipole ya Bahari ya Hindi.

 Watoto wanaoishi katika maeneo yenye idadi ndogo ya watu nchini Kenya wanapambana na janga la njaa, na maelfu ya watoto wanakabiliwa na shida kubwa ya chakula na kuingia katika utapiamlo mkali. Familia za ufugaji wa jadi zinavumilia shida mbaya zaidi, na wanyama wengi wa mifupa wanakufa wakati wanapofanya safari ya kutafuta maji na chakula.

Mnamo Februari mwaka huu watu 1,426,468 nchini Kenya waliripotiwa kuwa na uhaba wa chakula. Nambari hii imeongezeka hadi 2,147,840 kufikia Agosti na miradi ya Mamlaka ya Kitaifa ya Usimamizi wa Ukame (NDMA), ambayo nambari hii itapanda hadi 2,517,311 ifikapo Oktoba 2021 ikiwa hatua za haraka hazitachukuliwa. Angalau watoto 652,960 kote Kenya wana utapiamlo mkali na wanahitaji uingiliaji wa haraka wa chakula na huduma za afya kuishi.

Wakati Migogoro ya hali ya hewa inaendelea nchini Kenya, afya ya akili ya watoto hawa pia yazidi kuzorota. na hata kama janga hili litapita salama wasalmini, uthabidi wa watoto hawa hauwezi hakikishwa.

Changamoto kali za kiuchumi na kifedha zinazokabiliwa na jamii nyingi za wakulima na miji ya vijijini zinacheza katika afya ya akili ya watoto wa eneo hilo. Athari za ukame mara nyingi zinaweza kuwa za kuumiza sana kwa watoto na vijana na athari za kiwewe hiki zinaweza kuathiri sana maisha haya ya Watoto. 

Ukiongezea Athari za Migogoro ya hali ya hewa kwa watoto, pamoja na za janga la Covid 19, hii huzidisha changamoto na athari za kudumu kwa watoto.

Watoto wengine wanaweza hata kukumbwa na majanga kadhaa wakati huo huo au kwa haraka-kama ukame, mafuriko na moto – kuzidisha athari hata zaidi.

Ukame wa mara kwa mara unaharibu chanzo cha maisha ya familia kadhaa za wafugaji kaskazini mwa Kenya ambao wanategemea mifugo na mazao ya shambani.

Athari za mabadiliko ya hali ya hewa kwenye uzalishaji wa mazao na upatikanaji wa chakula chenye lishe, zinatishia kumaliza miongo kadhaa ya maendeleo katika vita dhidi ya njaa na udumavu. Hii ni lazima kupanua usawa ndani na kati ya nchi, na kushinikiza mamilioni zaidi walio katika maisha ya umaskini.

Ili kupunguza athari za mabadiliko ya hali ya hewa katika maisha ya mamilioni ya watoto, Shirika la Save the Children linataka ongezeko la fedha za hali ya hewa ili jamii zilizo katika mazingira magumu, ziweze kujiandaa kwa shida, na vigezo maalum vya kuhakikisha uwekezaji unaozingatia watoto, na kusaidia nchi masikini kusimamia athari zinazoepukika. Serikali lazima pia ihakikishe vyandarua vya usalama wa kifedha vinapatikana kwa familia zilizo hatarini zaidi, kuzisaidia kukabili athari za mabadiliko ya hali ya hewa.